Nếu như trước đây, hoạt động mua bán được diễn ra thông qua các cuộc gặp gỡ, trao đổi trực tiếp. Thì ngày nay, người mua và người bán chỉ cần vài cú click chuột là có thể kết nối mua bán và thanh toán dễ dàng. Trong thời đại công nghệ 4.0 hoạt động mua bán được diễn ra trên các sàn thương mại điện tử. Thông qua một vài thao tác là người mua có thể tra cứu và tìm kiếm hàng vạn người bán với các sản phẩm và mức giá khác nhau. Tuy nhiên, hiện nay nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về sàn thương mại điện tử và cách thức vận hành của nó. Để tìm hiểu chi tiết hơn về Sàn thương mại điện tử là gì, cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây bạn nhé!

Sự ra đời của thương mại điện tử đã thay đổi phong cách mua bán truyền thống

1. Giới thiệu về sàn thương mại điện tử

Sàn giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) là nền tảng trực tuyến cho phép các thương nhân, tổ chức, và cá nhân không trực tiếp sở hữu hoặc quản lý website có thể đưa sản phẩm và dịch vụ lên để bán. Hiểu đơn giản, đây là một kênh bán hàng trực tuyến, tạo ra môi trường giao dịch giữa người mua và người bán. Các sàn phổ biến hiện nay như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo đều hoạt động theo mô hình này.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 Thông tư 46/2010/TT-BCT, sàn giao dịch thương mại điện tử (Electronic Commerce Exchange) là công cụ hiệu quả để các cá nhân và doanh nghiệp đăng ký tài khoản người bán, qua đó giới thiệu sản phẩm, dịch vụ, và thương hiệu của mình đến với người tiêu dùng. Ngoài ra, các sàn này còn hỗ trợ các dịch vụ khác như đăng tin rao vặt, đấu giá, và đấu thầu.

Việc tham gia sàn thương mại điện tử giúp doanh nghiệp mở rộng sự hiện diện trên thị trường nhờ vào kênh phân phối hiệu quả và chi phí thấp, mang lại khả năng tiếp cận người dùng rộng rãi hơn cho sản phẩm và dịch vụ của họ.

Tóm lại, sàn thương mại điện tử là nơi người tiêu dùng có thể mua hàng hóa và dịch vụ qua Internet, đóng vai trò thay thế hoặc bổ sung cho các cửa hàng truyền thống. Ngày nay, gần như mọi thứ đều có thể được mua trên các nền tảng này. Tại Việt Nam, một số sàn thương mại điện tử phổ biến có thể kể đến là Shopee, Tiki, Lazada, Sendo, Hotdeal, và Adayroi.

Các sàn thương mại điện tử lớn ở Việt Nam

2. Các sàn thương mại điện tử lớn ở Việt Nam

Hoà nhập với xu thế chung của thế giới, ở Việt Nam hiện nay có nhiều sàn thương mại điện tử ra đời thu hút đông đảo người sử dụng có thể kể đến như:

Shopee - sàn thương mại điện tử lớn nhất ở Việt Nam

Shopee là một trong những sàn thương mại điện tử phổ biến nhất tại Việt Nam với lượng người dùng lớn nhất hiện nay và có nhiều ưu đãi hấp dẫn. Giao diện thân thiện với người dùng và có hỗ trợ giao hàng nhanh chóng.

Shopee thường xuyên có các chương trình khuyến mãi lớn, miễn phí vận chuyển và sự đa dạng về sản phẩm từ nhiều ngành hàng khác nhau. Các sản phẩm trên Shopee thường có mức giá tốt hơn so với các sàn giao dịch thương mại điện tử khác. Ngoài ra, Shopee cũng đầu tư mạnh vào công nghệ, giúp nâng cao trải nghiệm mua sắm trực tuyến.

Tik Tok shop sàn thương mại điện tử phát triển trên nền tảng video ngắn

Ra mắt tại Việt Nam vào năm 2022, TikTok Shop, một phần trong hệ sinh thái của TikTok, đã nhanh chóng tạo dấu ấn nổi bật trong lĩnh vực thương mại điện tử. Chỉ sau một thời gian ngắn, TikTok Shop đã đạt được doanh số tương đương với Lazada sau 10 năm hoạt động tại Việt Nam.

TikTok Shop sở hữu nhiều ưu điểm hấp dẫn, thu hút lượng lớn người dùng. Với nền tảng này, người bán có thể giới thiệu sản phẩm qua video và livestream, mang lại trải nghiệm mua sắm độc đáo và tương tác trực tiếp với khách hàng. Giao diện của TikTok Shop thân thiện và dễ sử dụng, cung cấp đầy đủ thông tin như mô tả sản phẩm, đánh giá, giá cả và lượt mua, giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm kiếm và lựa chọn sản phẩm.

Theo DataReportal, Việt Nam hiện xếp thứ 6 toàn cầu về số lượng người dùng TikTok, với 49,9 triệu người. Dù vậy, TikTok Shop vẫn phải đối mặt với cạnh tranh mạnh mẽ từ các nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada và Tiki.

Lazada - sàn thương mại điện tử cạnh tranh trực tiếp với Shopee

Lazada là một trong những sàn thương mại điện tử có mặt sớm tại Việt Nam và là một thành viên của tập đoàn Alibaba. Lazada cung cấp đa dạng các sản phẩm, từ điện tử, thời trang đến đồ gia dụng.

Cũng giống như các sàn giao dịch thương mại điện tử khác, Lazada thường tổ chức các chương trình khuyến mãi theo đợt, ưu đãi về giá cả và miễn phí vận chuyển. Ngoài ra, Lazada còn có chương trình bảo vệ người mua, đảm bảo an toàn cho người dùng khi giao dịch.

Tiki - sàn giao dịch thương mại điện tử lớn thứ 3 ở Việt Nam

Tiki ban đầu là một trang chuyên bán sách, nhưng đã nhanh chóng mở rộng và trở thành một trong những sàn thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam. Tiki nổi tiếng với dịch vụ giao hàng nhanh và chất lượng sản phẩm rất đảm bảo.

Dịch vụ TikiNOW giao hàng nhanh trong vòng 2 giờ là một trong những điểm mạnh, cùng với các sản phẩm được kiểm duyệt kỹ càng trước khi đến tay người tiêu dùng. Các sản phẩm giao dịch trên sàn này thường có chất lượng tốt nhất hiện nay. 

Sendo sàn giao dịch thương mại điện tử của người Việt

Sendo là sàn thương mại điện tử do tập đoàn FPT phát triển, tập trung chủ yếu vào thị trường nội địa và các mặt hàng phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng Việt.

Sendo có nhiều chương trình giảm giá và miễn phí vận chuyển, đặc biệt là ở các khu vực tỉnh lẻ. Đồng thời, Sendo cũng là nơi tập trung nhiều sản phẩm đa dạng từ các nhà bán hàng trên cả nước.

Các sàn thương mại điện tử trên hoạt động đem lại nhiều lợi ích cho người mua và người bán. 

Sàn giao dịch thương mại điện tử hoạt động trên nền tảng mua sắm trực tuyến

3. Cơ chế hoạt động của sàn giao dịch thương mại điện tử

Hiện nay, sàn thương mại điện tử hoạt động dựa trên mô hình nền tảng mua sắm trực tuyến, hoạt động như một trung gian liên kết giữa người mua và người bán. Để có thể tham gia mua bán hàng hoá trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, người bán (là doanh nghiệp hoặc cá nhân) cần phải đăng ký tài khoản và tạo gian hàng trực tuyến của mình trên sàn. Sau đó, họ có thể đăng tải các thông tin sản phẩm, giá cả, mô tả và hình ảnh của sản phẩm.

Khách hàng cũng cần phải có tài khoản để mua hàng trực tuyến trên sàn thương mại điện tử. Sau khi tạo tài khoản mua bán cá nhân, khách hàng có thể tìm kiếm các sản phẩm yêu thích, đặt hàng và tiến hành thanh toán. Bằng các thuật toán được thiết kế sẵn, người mua có thể sử dụng các công cụ tìm kiếm, lọc sản phẩm theo giá cả, thương hiệu hoặc đánh giá của những người mua trước để đưa ra sản phẩm phù hợp với cá nhân.

Để thanh toán khi mua hàng trên sàn giao dịch thương mại điện tử bạn có thể sử dụng thẻ tín dụng, ví điện tử hoặc hình thức thanh toán khi nhận hàng (ship cod). Sau khi người mua đã tiến hành lựa chọn và thanh toán, sàn thương mại điện tử sẽ gửi thông báo cho người bán chuẩn bị sản phẩm để gửi hàng đi.

Để quản lý hoạt động của sàn thương mại điện tử, Pháp luật cũng ban hành Nghị định 52/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 85/2021/NĐ-CP), quy định về cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử. Quy định này nhằm đảm bảo cho hoạt động mua bán trên sàn thương mại điện tử diễn ra đúng pháp luật quy định.

Thương mại điện tử ra đời đem lại nhiều lợi ích cho người mua

4. Sàn thương mại điện tử đem lại lợi ích gì?

Đối với người tiêu dùng

• Không bị giới hạn về không gian và thời gian: Thương mại điện tử cho phép khách hàng mua sắm ở bất kỳ đâu và vào bất kỳ thời điểm nào trên toàn cầu.
• Đa dạng sản phẩm và dịch vụ: Thương mại điện tử mang đến cho người mua nhiều lựa chọn hơn nhờ khả năng tiếp cận từ nhiều nhà cung cấp khác nhau.
• Giá cả cạnh tranh: Với thông tin dễ dàng truy cập, khách hàng có thể so sánh giá giữa các nhà cung cấp để tìm được mức giá tốt nhất.
• Giao hàng nhanh chóng với sản phẩm số hóa: Đối với các sản phẩm như phim, nhạc, sách, phần mềm, việc giao hàng có thể diễn ra nhanh chóng thông qua Internet. Với những sản phẩm khác cũng có thể giao hàng nhanh chóng thông qua sàn thương mại logistic.
• Thông tin phong phú và chất lượng cao: Khách hàng có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin nhanh chóng qua các công cụ tìm kiếm và được cung cấp thông tin đa phương tiện như âm thanh và hình ảnh.
• Đáp ứng đa dạng nhu cầu: Khả năng tự động hóa giúp các sàn thương mại điện tử có thể tiếp nhận đơn hàng từ nhiều khách hàng khác nhau một cách nhanh chóng.

Đối với các doanh nghiệp và nhà bán hàng:

• Mở rộng thị trường: Với chi phí đầu tư thấp hơn nhiều so với thương mại truyền thống, các công ty có thể dễ dàng mở rộng thị trường, tiếp cận các nhà cung cấp, khách hàng và đối tác toàn cầu. Việc mở rộng này giúp tổ chức mua được nguyên liệu giá rẻ hơn và tăng doanh số bán hàng.
• Cải thiện hệ thống phân phối: Thương mại điện tử giúp giảm lượng hàng lưu kho và rút ngắn thời gian phân phối nhờ vào các showroom trực tuyến, thay thế hoặc hỗ trợ cho các cửa hàng truyền thống.
• Vượt giới hạn về thời gian: Tự động hóa giao dịch qua Web và Internet cho phép hoạt động kinh doanh diễn ra 24/7 mà không tốn thêm chi phí biến đổi.
• Sản xuất theo yêu cầu: Chiến lược “kéo” khách hàng đến với doanh nghiệp bằng khả năng đáp ứng mọi nhu cầu, như mô hình sản xuất theo yêu cầu của Dell.
• Mô hình kinh doanh mới: Nhiều mô hình kinh doanh mới với các giá trị khác biệt đã thành công nhờ thương mại điện tử, như Amazon.com, mua hàng nhóm, đấu giá nông sản qua mạng, và sàn giao dịch B2B.
• Tăng tốc độ ra mắt sản phẩm: Nhờ thông tin nhanh chóng và phối hợp hiệu quả giữa các doanh nghiệp, sản phẩm có thể ra thị trường nhanh hơn.
• Giảm chi phí sản xuất: Thương mại điện tử giúp giảm các chi phí giấy tờ, thông tin, in ấn, và gửi văn bản.
• Giảm chi phí mua sắm: Thương mại điện tử giúp giảm chi phí quản lý hành chính tới 80% và giảm giá mua hàng từ 5-15%.
• Củng cố quan hệ khách hàng: Giao tiếp trực tuyến tiện lợi giúp xây dựng và củng cố quan hệ với khách hàng, đồng thời cá nhân hóa sản phẩm và dịch vụ để gia tăng sự trung thành.
• Cập nhật thông tin nhanh chóng: Giá cả, sản phẩm và dịch vụ trên các trang web đều có thể được cập nhật tức thì.
• Các lợi ích khác: Nâng cao uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp, cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng, mở rộng mạng lưới đối tác, đơn giản hóa và chuẩn hóa quy trình giao dịch, tăng năng suất và khả năng truy cập thông tin, cùng với sự linh hoạt trong hoạt động kinh doanh.

Các loại sàn thương mại điện tử phổ biến hiện nay

5. Các loại sàn thương mại điện tử phổ biến

Dựa trên đối tượng khách hàng và cách thức hoạt động, sàn thương mại điện tử (TMĐT) thường được phân loại thành ba mô hình chính: B2C, B2B, và C2C, cùng với một số mô hình khác. Mỗi mô hình mang lại các lợi ích riêng biệt như sau:

Business-to-business (B2B): Đây là mô hình thương mại điện tử trong đó các doanh nghiệp giao dịch với nhau, chủ yếu về các sản phẩm và dịch vụ có giá trị lớn, phục vụ sản xuất và kinh doanh. Điển hình là Alibaba, nền tảng kết nối doanh nghiệp với các nhà cung cấp toàn cầu.

• Ưu điểm: Giao dịch quy mô lớn, mối quan hệ dài hạn giữa các doanh nghiệp.
• Nhược điểm: Quá trình phức tạp, đòi hỏi sự tương tác và đàm phán hợp đồng kỹ lưỡng.

Business-to-consumer (B2C): Mô hình phổ biến trong bán lẻ trực tuyến, nơi doanh nghiệp bán hàng trực tiếp cho khách hàng cá nhân, như Shopee, Amazon, và Lazada.

• Ưu điểm: Giao dịch nhanh chóng và thuận tiện cho khách hàng.
• Nhược điểm: Cạnh tranh gay gắt, yêu cầu đầu tư nhiều vào marketing.

Consumer-to-consumer (C2C): Mô hình này cho phép cá nhân giao dịch trực tiếp với nhau thông qua các nền tảng như eBay hay Facebook Marketplace.

• Ưu điểm: Tiếp cận dễ dàng, chi phí thấp cho người bán.
• Nhược điểm: Khó kiểm soát chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

Consumer-to-business (C2B): Mô hình trong đó cá nhân cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho doanh nghiệp, như các nhà sáng tạo nội dung (YouTuber, blogger) hợp tác quảng bá sản phẩm.

• Ưu điểm: Linh hoạt, giúp cá nhân tạo thu nhập từ doanh nghiệp.
• Nhược điểm: Khó khăn trong việc định giá và cạnh tranh cao.

Business-to-government (B2G): Mô hình này áp dụng khi doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho chính phủ, như thiết bị công nghệ cho cơ quan nhà nước.

• Ưu điểm: Giao dịch an toàn và đáng tin cậy.
• Nhược điểm: Quy trình đấu thầu phức tạp và mất nhiều thời gian.

Consumer-to-government (C2G): Mô hình C2G xuất hiện khi cá nhân thanh toán cho các dịch vụ công hoặc nộp thuế trực tuyến, như thanh toán đỗ xe qua ứng dụng hoặc nộp thuế qua cổng dịch vụ công.

• Ưu điểm: Tiện lợi, nhanh chóng.
• Nhược điểm: Hạn chế ở những quốc gia chưa phát triển hạ tầng số.

Mỗi mô hình đều đóng góp quan trọng vào sự phát triển của thương mại điện tử, phù hợp với các nhu cầu và lợi ích khác nhau cho từng nhóm khách hàng và đối tác.

Trên đây là những thông tin tổng quan về sàn thương mại điện tử và các loại sàn điện tử tại Việt Nam hiện nay. Hy vọng rằng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, lợi ích, các mô hình hoạt động và các lưu ý khi kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử hiện nay. Nếu bạn đang tìm hiểu và có ý định kinh doanh trên sàn thương mại điện tử nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, liên hệ với chúng tôi để tìm hiểu thêm thông tin bạn nhé!